Royan, auteur op ReisHond.nl

Reishond met beperkingen

Plouf is best vaak onderweg, soms over lange afstanden, wat regelmatiger over kortere. De beschrijving ‘reishond’ past dan ook nog steeds bij haar. Ze is pas in zeven landen geweest. Dat lijkt niet zo veel, maar dat komt doordat we iedere zomer graag naar dezelfde plek in Frankrijk terugkeren.

Onlangs verschenen er een tweetal reportages die in gang zijn gezet door Gijs Wanders en de stichting Onbekende Helden. Naast verschillende collega’s mochten ook Plouf en ik daar een rol in spelen. De ruim zestien minuten durende film en het artikel maakten veel (positieve) reacties los binnen mijn netwerk. Er kwamen ook veel vragen over de beperkingen waar je mee te maken krijgt wanneer je een hulphond hebt, en over de beperkingen van de hond zelf.

Beperking of verrijking

Laat ik voorop stellen: Plouf is voor mij geen beperking maar een verrijking. Daar waar ik eerst last had van restricties door PTSS, heft zij die voor een deel op. Een hond als deze verdient alle lof. In de Netflix-documentaire ‘Inside the mind of a dog’ wordt getoond hoe intelligent en sensitief honden zijn, en hoe dit ten dienste van de mens kan worden ingezet. Het bijzondere is evenwel dat lang niet iedereen positief reageert op de aanwezigheid van een hulphond. Sommige mensen reageren vanuit hun eigen ik of de functie die zij vervullen helaas negatief en zelfs weleens agressief. Dat zijn mensen die menen dat zij op persoonlijke titel de relatieve vrijheid die de hond geeft, toch weer in moeten perken.

Niet heel erg geïnteresseerd in de werken van Vincent van Gogh

In de wet is gelukkig veel vastgelegd over de rechten van hulphonden. Diverse VN en EU-verdragen voor de rechten van de mens, de wet voor de gelijke behandeling van gehandicapten en chronisch zieken, de Algemene Plaatselijke Verordeningen (APV) en zelfs art. 429quater van het Wetboek van Strafrecht zijn daar voorbeelden van. Als bezitter van een hulphond ben je echter geen handhaver en blijkt het soms lastig om je recht te doen gelden.

Openbare gelegenheden

Plouf en ik zijn gelukkig nog nooit geweigerd in een museum, niet in Nederland en niet in het buitenland. De mensen die daar werken zijn professionals en goed opgeleid. Wel wordt er af en toe gevraagd naar een ID-kaart van de hulphond. Dat vind ik terecht. We zijn nog nooit geweigerd in een vliegtuig. We vliegen veel met Transavia en dat loopt altijd erg soepel. Maar ook daar geldt dat de papieren wel in orde moeten zijn. Dat is wederom terecht.

Bij restaurants geef ik tijdens de reservering altijd aan dat er een hulphond meekomt. Dat is nooit een probleem geweest. Ook niet in restaurants met een Michelinster. Spontaan een restaurant binnenlopen is soms wat moeilijker. In de hoofdstad zijn we al een paar keer geweigerd. Na uitleg was het argument dan keer op keer dat het personeel natuurlijk weet dat hulphonden niet geweigerd mogen worden, maar dat enkel kleine hulphonden die op schoot passen worden geaccepteerd. Dit is in strijd met de (horeca) Hygiënecode van 2016. Het gebeurde onder andere een keer op het Rembrandtplein. Terwijl ik teleurgesteld wegliep kwam een medewerkster van het restaurant ernaast naar me toe. Ze had het gesprek opgevangen en vertelde me dat ik bij haar meer dan welkom was met een hulphond. Toen we dankbaar plaats namen aan tafel stond er binnen een minuut een bak met water klaar voor Plouf.

Een erg vervelend geval was dat van een boa die van mening was dat hij boven de APV stond. Hij bleef argumenteren dat Plouf niet welkom was in een openbaar park. Er zijn een paar dagen later weliswaar excuses gemaakt, maar op zo’n moment is het erg frustrerend. Of bij het Amsterdamse Victoria hotel, waar duidelijk werd gemaakt dat mijn gast en ik welkom waren, maar de hulphond niet. Toen ik dreigde met het inschakelen van politie die toevallig net voorbijkwam, haalde de man bakzeil en luidde zijn antwoord ‘voor deze ene keer’. Of het geval van een man op het strand die niet van honden hield en vond dat ik maar ergens anders moest gaan liggen en zwemmen. De opzichter van het gebied wist dat ik met de hond op het strand was. Ik bel hem altijd tevoren om dit soort gedoe met andere gasten te voorkomen. Ik stond in mijn recht en ik heb met het nodige geduld deze onaardige man toch nog vriendelijk uitgelegd dat Plouf een hulphond is, die zeer herkenbaar is aan haar hesje. Hij antwoordde dat hij het maar onzin vond. Toen meer mensen zich ermee gingen bemoeien, ben ik vertrokken.

Rechtvaardigen

Openbaar vervoer, de lift in een openbaar gebouw … het zijn plekken waar bepaalde mensen vinden dat ze hun ongezouten mening moeten geven over een hulphond. Soms vragen ze je om ergens anders te gaan zitten of staan. Vaak, heel vaak, ben je jezelf aan het rechtvaardigen. Het vervelende is dat het iedere dag wel een keer gebeurt, of zelfs vaker op een dag. Heel vaak gaat het goed gelukkig. Dat mag ook gezegd worden. In de supermarkt heb ik nog nooit last gehad van verwijten. Ik krijg weleens een vraag, er is soms een bedenkelijke blik, maar nooit een weigering of een vervelende opmerking. Ook als ik ga sporten is Plouf bij me. En iedereen op de sportclub vindt het mooi.

Daarnaast wordt mij iedere dag wel opnieuw gevraagd waarom ik een hulphond heb. Het is vaak uit interesse. Ik heb inmiddels geleerd om zonder enig gevoel te vertellen dat Plouf een PTSS-hond is, een veteranenhond, een traumahond. Dat mensen die je niet kent daarna doorvragen is niet heel netjes. Waar bemoeien ze zich mee? Velen hebben ook een mening klaar, een advies of zelfs een therapie voorhanden. Gebeurt dit af en toe, dan is dat nog wel te behappen. Maar, zonder gekkigheid, het gebeurt weleens tot twintig keer per dag. Het resultaat ervan is dat je wat beperkter wordt in je vrijheid, omdat je er steeds vaker voor kiest om niet op pad te gaan om die blikken en vragen te voorkomen. Bij mijn vorige werkgever hadden we er iets moois op bedacht. Op kantoor droeg Plouf geen hulphonddekje. Alle collega’s wisten wat haar rol was, zijzelf ook, en de vele bezoekers dachten dat ze de kantoorhond was.

Samen welkom in de collegebanken op de VU

Plasangst

Eén van de angsten van een hulphondbezitter is toch wel dat het dier op enig moment moet plassen, en het dan ook spontaan doet. Je hebt niet alles in de hand. Plouf heeft dat nooit in een gebouw gedaan gelukkig. De eerste keer dat ik met haar naar een museum ging hield ik mijn hart vast. We bezochten het Rijksmuseum in Amsterdam. Ik raakte in gesprek met een suppoost die me complimenteerde over het gedrag van Plouf. Ik gaf hem toe dat mijn grootste vrees was dat ze zou plassen op de mooie vloer. Ik heb dan ook altijd doekjes bij me voor het geval dat. Hij lachte het weg en vertelde mij iets heel moois. ‘Dan haal ik gewoon een dweil en ruim ik het op’, was zijn antwoord. Prachtig!

Ik heb het wel anders meegemaakt. Onlangs werd mij bij een overheidsgebouw waar ik aan het werk was, verteld dat een hulphond niet mocht plassen op een enorm grasveld. In een prachtig aangelegde tuin als die van Paleis Het Loo of een historisch park als bij het Château van Versailles, was dat niet eens onderwerp van discussie. Een opruimplicht van hondenpoep vind ik overigens wel terecht, voor zover degene die een hulphond heeft dat ook zelf kan doen. Dat is namelijk niet altijd het geval.

Het lijkt soms op pesten, en het is nog strafbaar ook. Ik ben best mondig, maar het is op den duur erg vermoeiend om telkens weer in de verdediging te moeten schieten omdat je met een hulphond loopt. Het moment dat ik een keer aangifte doe wegens discriminatie komt helaas steeds dichterbij. Plouf heeft meerdere malen ten overstaan van het hele land naast de koning en de koningin gestaan. Die vinden dat goed, leuk zelfs. Wat halen al die andere mensen zich in het hoofd?

Plouf en het koningspaar op de Dam in 2023

Plouf, het koningspaar en de minister-president in 2024

Puppy-ogen

Gelukkig gaat het vaker goed dan fout. Veel mensen willen Plouf zelfs aaien. Het zijn echter de keren dat je jezelf moet rechtvaardigen die de meeste energie kosten. Plouf zelf merkt niet zo veel van het soms stijlloze gedrag van mensen. Ze is altijd samen met mij en op dat soort momenten scherm ik haar af. De aanval komt af en toe uit een onverwachte hoek. Maar zolang de wet ons beschermt en de meeste mensen leuk, lief en positief op haar en ons reageren, blijven we samen ontdekken en reizen.

Een moment van spel en ontspanning in de Oostenrijkse bergen

Daarbij houd ik wel rekening met háár beperkingen, want die zijn er. Zo houdt ze niet van warmte en ook niet van hard lawaai. Wandelen vindt ze fijn, maar niet urenlang. Ze heeft af en toe een momentje van rust nodig. En wanneer we noodgedwongen lang onderweg zijn, houden we regelmatig een pauze. Daarnaast wil ze vooral zwemmen, zodra het maar mogelijk is. Ze wil dan even gewoon hond zijn, en niet altijd in de rol van de alerte hulphond zitten. Een hond is geen machine en met de band die wij samen hebben, is het geven en nemen.

Haar eigen beperkingen respecteer ik. Dat anderen haar en mij onrechtmatig proberen te beperken in haar werk, snap ik niet. Wees eerlijk, als je naar die zwarte puppy-ogen met die witte wimpers kijkt, hoe haal je het dan in je hoofd om, los van wat er in de wet staat, haar ook maar iets te weigeren?

Onbeperkt zwemmen is belangrijk voor Plouf

De vakantievoorwaarden van Plouf

Wanneer honden alles zouden verstaan wat je zegt, zouden ze regelmatig bedenkelijk kijken. Bijvoorbeeld bij het aankondigen van een maand zomervakantie aan de Franse Côte d’Azur. Dat is erg leuk voor mensen. Plouf echter heeft soms wat gemengde gevoelens bij vakanties. Maar goed, ze wil niet dat ik ergens heen ga zonder haar. Daarnaast geldt dat ze als hulphond sowieso altijd mee moet. Op vakantie gaan is immers onderdeel van haar werk, haar baan.

Voorwaarden

Wil een vakantie leuk zijn, dan moet die voor Plouf aan een aantal voorwaarden voldoen. Ten eerste wil ze altijd bij mij zijn, overal. Ten tweede moet de reis niet te lang duren, zeker niet als er een auto aan te pas komt. Plouf vliegt liever. Ten derde moet het niet te warm zijn op de plaats van bestemming, het liefst onder 20 graden Celsius. En ten vierde, en dat is een harde eis: er moet water zijn om in te zwemmen. Sneeuw om in te rollen is het enige acceptabele alternatief. Plouf is best wel een beetje een verwend beest, maar goed, ze geeft er ook veel voor terug.

Plouf is een hulphond dus aan voorwaarde nummer één wordt per definitie voldaan. De tweede voorwaarde werd tijdens deze zomervakantie ook ingewilligd. Transavia bracht ons van Rotterdam naar Toulon-Hyères. Plouf had een plek op de eerste rij in de cabine en toen we de kust van de Middellandse Zee naderden, zat ze nieuwsgierig naar buiten te kijken, naar dat aanlokkelijke water en naar de eilandengroep van Hyères, onze eindbestemming. Plouf heeft inmiddels heel wat gevlogen, naar verschillende landen. Ze blijft het een vreemd verschijnsel vinden, maar ze is er vrij relaxed onder. Na het landen konden we rustig wandelend naar de haven de benen en de poten strekken, om daarna met de boot vanaf Hyères de oversteek te maken naar Île du Levant.

Het invullen van voorwaarde nummer drie bleek wat lastiger. Het was de hele vakantie erg warm in Zuid-Frankrijk. Iedere dag steeg het kwik tot 30 graden of hoger. Dan moet je echt oppassen met een hond. Plouf heeft een dikke vacht en zoekt het liefst de schaduw op. Bij aankomst in de haven van het eiland wilde ze gauw de berg op om daarna lekker bij te komen van de reis voor de airco in de huiskamer. De weg naar het huis weet ze wel, ieder jaar weer. En ze weet ook dondersgoed wat de beste plekjes zijn in de salon of de slaapkamers om maximaal te genieten van de verkoelende airco’s.

Brandende zon

Deze zomervakantie kwam het er op neer dat we vroeg in de ochtend een kleine ronde liepen, voordat de zon echt begon te branden. Rond het middaguur werd er een heel klein stukje gewandeld in de schaduw van de bomen, op plekken waar de paden niet te heet waren voor de pootjes. Aan het eind van de middag gingen we steevast naar zee om er uitgebreid te plonzen en te zwemmen. Dat was voorwaarde nummer vier.

Lievelingsplekje van Plouf op Île du Levant

Zodra de zon uiteindelijk achter de kust en de bergen verdween, kwam Plouf naar buiten om rustig op het terras te liggen met een prachtig uitzicht over de Middellandse Zee. Dan brak ook het moment aan om naar een restaurant te gaan, of naar een terras, of vrienden te ontvangen. Plouf was er altijd bij.

Enge beesten

Plouf vond niet alles even leuk aan deze vakantie. Op de tweede dag lag er ineens een grote en dikke slang vlak bij de voordeur te zonnen. Plouf heeft het niet zo op slangen dus dit vond ze helemaal niet leuk. De slang was een paar uur later weer vertrokken maar dagenlang wilde Plouf niet meer door de voordeur naar buiten.

Dezelfde avond liep ze los op een zandpad, een paar meter bij mij vandaan, in het donker. Ineens begon ze te blaffen, hetgeen heel zeldzaam is. Ik liep naar haar toe en zag dat ze oog in oog stond met een wild zwijn. Heel toevallig kwam er net een auto aanrijden met de lichten aan, waardoor het zwijn vluchtte. In de weken erop zijn we nog vier keer wilde zwijnen tegengekomen, ook met jongen. Plouf liep veiligheidshalve voortaan aan de riem in het donker. Eén keer kwam een zeug met jongen op nog geen twee meter voor ons langs terwijl ik Plouf had opgetild om haar te beschermen.

Middellandse Zee

Het draaide bij Plouf vooral om de zee. De hele tijd zat ze te wachten op het uitgebreide zwemmoment aan het einde van de dag. Soms mocht ze tussendoor mee op de boot, gewoon de zee op of gezellig naar het naastgelegen eiland Port-Cros. Een boottocht ging altijd gepaard met een duik in het zoute water. Af en toe ging ze zelfs twee keer op een dag naar zee. Slapen, eten, drinken, zwemmen … een echte golden retriever vakantie.

Nice

Na bijna vier weken vertrokken we naar Nice om wat dagen op het vasteland door te brengen alvorens van daar een vlucht terug te nemen naar Schiphol. Een taxirit van Hyères naar het oude centrum van Nice duurt bijna twee uur en ik wist al dat Plouf daar niet heel blij mee zou zijn. Maar ze had geluk met de taxi. Er werd een luxe Mercedes-van voorgereden die ook ingezet wordt voor de ontwerper van Prada en zijn honden. Op en tussen de lederen banken was er volop ruimte voor Plouf en als een diva liet zij zich gedwee vervoeren naar de stad.

In het hotel hingen portretten van honden aan de muur, en Plouf was er meer dan welkom. De plek voor de airco had ze ook hier heel snel gevonden. In Nice was het nog warmer dan op het eiland. Dat betekende dat we niet zo vaak de stad in zijn gegaan als ik had gewild en dat we de geplande trip naar Monaco achterwege hebben gelaten. Het was te warm voor haar.

In Frankrijk wordt er ieder jaar een top samengesteld van de meest hondvriendelijke steden. Lille staat al twee jaar op rij op nummer één terwijl Nice al twee keer op nummer twee staat. Het is wel wat vreemd. In het centrum is geen stukje groen te vinden voor honden en met veel tegenzin plaste Plouf uiteindelijk maar op de stoep. In het openbaar vervoer zijn honden verboden, tenzij ze in je tas passen. Bij veel restaurants hing een sticker met ‘verboden voor honden’.

Hondenstrand

Wat wel fantastisch is, langs de fenomenale en beroemde Promenade des Anglais, is het hondenstrand Plage de Lenval. Aan de zeven kilometer lange boulevard is een stuk kiezelstrand gereserveerd voor honden. Er zijn zelfs douches met zoet water en drinkkranen voor de viervoeters. Alle honden zijn er welkom, en afhankelijk van het ras, mogen ze los, moeten ze aangelijnd zijn of zelfs met een muilkorf verblijven. Plouf en ik zijn er iedere ochtend geweest om langdurig en heerlijk samen te zwemmen. Ze had daar heel veel speelkameraadjes.

Eén van hen was Selma, een Franse golden retriever die nooit wilde zwemmen, totdat ze Plouf leerde kennen. Het enige nadeel van dit strand is dat het een flink stuk uit het centrum ligt. Drie kwartier heen en drie kwartier terug over dat warme asfalt lopen wilde ik Plouf niet aandoen dus we hebben de tram genomen. Lijn 2 stopte bij het hotel én voor het strand (halte Magnan). Plouf is een grote hond en past zeker niet in een tas maar als hulphond mocht ze gewoon met mij mee de tram in. Voordat we begonnen aan de terugreis heb ik haar wel iedere keer goed afgedroogd om overlast voor medepassagiers te voorkomen.

Zwemmen

Bij het woordje ‘vakantie’ gaan de oren van Plouf niet omhoog. Bij het woord ‘zwemmen’ wel degelijk. Ik zorg dus voor vakanties waarbij we het allebei naar de zin hebben, vakanties waarbij ‘zwemmen’ tot de dagelijkse woordenschat hoort.

Meer foto’s van Plouf zijn te zien op haar Instagram account.

Voetstapjes in het zand

Na alle plechtigheden rond 4 en 5 mei had Plouf wel recht op en behoefte aan wat ontspanning. Het werden negen dagen vakantie in eigen land, lekker incognito, waarbij de focus op ‘hond’ lag in plaats van op ‘hulphond’, alhoewel het één nooit zonder het ander gaat. Plouf bezocht nog wel een Brits ereveld. En soms werd toch nog de vraag gesteld of ‘dat die hond van de televisie is’.

De bestemming werd het Waddeneiland Terschelling. Plouf was er al eerder geweest, toen ze nog geen jaar oud was. In die tijd was ze wat minder gehoorzaam dan vandaag. Zodra ze water ziet, zoet of zout, is ze echter nog net zo speels als toen. Eerlijk gezegd verkiest ze deze bestemming boven de Franse Riviera of de Spaanse Costa’s. Op Terschelling mag ze lekker los op het strand en is het niet zo heet als in Zuid-Europa. Een extra voordeel is dat het maar een paar uur rijden en een beetje varen is, in plaats van uren vliegen.

Plouf keek haar ogen uit op Terschelling. Er waren veel golden retrievers op het eiland. Op de boot alleen al telden we er vijf. Echte gouden, maar ook spierwitte net als zij. Er liepen daarnaast veel andere honden rond, hetgeen betekende dat Plouf iedere dag nieuwe vriendjes en vriendinnetjes maakte. De sociale kant van zo’n hond is besmettelijk want baasjes en vrouwtjes raken daardoor ook in gesprek. Soms duurt dat zo lang dat de honden op een gegeven moment aan het zuchten en aan het gapen zijn.

Terschelling kent maar liefst dertig kilometer zandstrand langs de Noordzeekust. Dat is een paradijs voor een hond die zwemvliezen tussen zijn tenen heeft. De branding is gemaakt om mee te spelen, het schuim ligt er om in te happen. Vanuit het perspectief van een speelse zwemhond klopt dat beeld helemaal. Na anderhalve uur plonzen in het water en rollen in het zand is Plouf over het algemeen wel moe. Dan biedt een strandpaviljoen soelaas. Daar staat altijd wel een bak water te wachten op al die zee-honden. En na een uurtje bijkomen rent ze de zee weer tegemoet.

Ook het wad is een speelplaats voor honden. De waterpoeltjes en zandbanken die bij eb verschijnen, zijn voor Plouf de plek bij uitstek om pootje te baden, nat te worden en daarna lekker op de rug te wroeten in het zand. Ik had het graag in een andere volgorde gezien maar deze dame kijkt daar anders tegenaan. Een wandeling is niet geslaagd als ze na afloop niet vies is.

Het hotel biedt gelukkig een handdoekenservice voor vieze honden aan. Tijdens ons verblijf was het iedere dag prachtig zonnig weer, en kon ze op het gezellige terras voor Oepkes opdrogen voordat ze weer naar de kamer ging. Het zand zie je dan letterlijk uit haar dikke vacht vallen.

Op het eiland zijn niet enkel de stranden interessant. Fietsen en wandelen zijn onderdeel van het island-life. Plouf en fietsen gaan niet samen. Ze gaat niet achterop zitten, ze wil niet in een karretje, en achter de fiets aan rennen gaat ze al helemaal niet doen. Dan blijft wandelen over. Terschelling kent een prachtige natuur met, behalve strand en wad, ook duinen en mooie bossen. En als er dan opeens achter de bomen een meertje opdoemt, weet Plouf meteen wat ze gaat doen. Doodemanskisten is zo’n stuk zoet water in de buurt van West-Terschelling. Pootje baden dus, en het liefst kopje onder.

Terschelling betekent ook geschiedenis en cultuur. In museum het Behouden Huys waar de hele historie van Terschelling en Terschellingers wordt verhaald, zijn honden gewoon welkom, zolang ze zich maar weten te gedragen. Plouf maakte er kennis met Willem Barentsz die hier geboren is en mocht zelfs een kijkje nemen in het nagebouwde Behouden Huys dat deze ontdekkingsreiziger aan het eind van de 16^e eeuw neerzette op Nova Zembla.

Monument voor alle Terschellingers die niet zijn teruggekeerd van zee

De Tweede Wereldoorlog heeft eveneens zijn sporen achtergelaten. Er staan vijfhonderd bunkers op het eiland waarvan tweehonderd onderdeel waren van de Duitse Tiger-radarstelling. Tegenwoordig is het een museum. Op het terrein zijn honden welkom, maar in de bunkers niet. Deze zijn niet bestemd voor gewone honden. Maar Plouf, onverschrokken als ze (soms) is, had er helemaal geen moeite mee. Steile trappen, nauwe ruimtes, zware deuren die dichtvallen? Geen probleem voor haar. Als hulphond mocht ze mee tijdens de rondleiding en ze heeft het gros van de tijd gewoon gekwispeld.

Ook in het wrakkenmuseum was ze van harte welkom. Ze was weliswaar te klein om in de vitrines te kunnen kijken maar ze is het inmiddels wel gewend om in musea een soort van welgemeende interesse te veinzen. Ze is dan eigenlijk gewoon aan het werk.

De hondvriendelijkheid op het eiland is fenomenaal. In alle restaurants was Plouf gewoon welkom. In het bos en in de duinen was de hond aangelijnd om de natuur niet te verstoren, maar daarbuiten was ze zo vrij als ze maar kon zijn. Ze gaat toch nooit meer dan vijf meter bij mij vandaan. De terechte tegenprestatie die van je verwacht wordt is dat je de troep opruimt die een hond achterlaat. Wat plastic zakjes bij je hebben is een kleine moeite vergeleken bij de fantastische tijd die een hond daar beleeft.

En of Terschelling nu een hondeneiland is? Ja, het is er overheerlijk voor de duizenden viervoeters die er ieder jaar komen. Maar Terschelling is vooral een eiland voor iedereen.

VIP – Very Important Pet (of Plouf)

Rond 4 mei en de daarmee gepaard gaande dodenherdenking kreeg Plouf nogal wat plechtigheden te verduren. Daar waar zij zes jaar geleden als vrolijke pup zorgeloos door het gras en het water rolde, moet zij als hulphond toch vaak wat serieuzer zijn. Het gaat haar goed af. Inmiddels weet ze dat ieder ceremonieel en iedere verplichting worden beloond met veel zwemplezier. Daarmee maak je voor haar alles weer goed.

Plouf is een rustige hond. Ze is gehoorzaam, volgzaam en sensitief. Gehoorzaam is ze overigens niet altijd geweest. De trainer van haar puppycursus schilderde haar af als het meest hopeloze geval ooit. Plouf is spierwit, wollig, knuffelbaar en heeft een ontzettend hoog aaibaarheidsgehalte. Ondanks het dekje met daarop de teksten ‘ASSISTENTIEHOND’ en ‘NIET AFLEIDEN’ kunnen veel mensen toch niet van haar afblijven. Ze vindt het wel prima. De aandacht belet haar niet om haar werk onverstoorbaar doen. Op deze 4 mei vroeg koning Willem-Alexander zelfs of hij haar wel mocht aaien, volledig bewust van de betekenis van het dekje.

In het kader van de nationale dodenherdenking, in de Nieuwe Kerk te Amsterdam, mocht ik onze koning, koningin, minister-president en vele genodigden toespreken. Ik werd vergezeld door mijn broer Mark, die mij langer kent dan wie dan ook, en door golden retriever Plouf. Plouf was onrustig. Ze voelde aan hoe beladen het moment was. Ze is weliswaar opgeleid om dat te voelen, maar het zit ook in haar. Altijd al. Tijdens een herdenking tref je veel mensen die toch iets te verwerken hebben, en zij merkt dat. Ze zou iedereen willen troosten op zo’n dag. Je ziet dan haar twijfels maar uiteindelijk ligt haar prioriteit toch bij mij. Tijdens de uren die werden gespendeerd aan repeteren in de kerk, keek ze voortdurend om zich heen, waarbij haar koppie helemaal vol werd gestouwd met emoties.

Wat ik verteld heb aan al die genodigden, ging weliswaar over mijn eigen ervaringen, maar tegelijkertijd, en misschien wel vooral, was het van toepassing op alle veteranen. In Nederland zijn dat er inmiddels 100.000. Deze vrouwen en mannen, in welke rang en functie ook, hebben bewust risico’s aanvaard om, overal ter wereld, de vrede en vrijheid die wij vandaag kennen, ten koste van alles te verdedigen.

Er werd prachtige muziek gespeeld, ook tijdens mijn getuigenis. Op het moment dat het mijn beurt was om op te staan en live op televisie te verschijnen, stond Plouf ook op. De koning, de koningin, de voorzitter van de Eerste Kamer en de minister-president zaten pal tegenover mij, en Plouf keek ze recht in de ogen. Ik ook. Op dat moment kon ik uitleggen waarom ik altijd word vergezeld door een hond terwijl er ogenschijnlijk niets aan de hand is met mij. Ik stond op en sprak.

‘Naast mij staat een hulphond. Dag en nacht. Overal. Deze hond, Plouf, maakt het onzichtbare zichtbaar. Rwanda, Angola, Liberia, de Balkan, Ivoorkust, Burundi. Plouf is daar nooit geweest. Ik wel, trots, voor ons aller vrede en veiligheid. Op een dag als vandaag denk ik aan de kameraden uit die missiegebieden. Ik eer degenen die alles over hadden voor onze vrede. Zij waren graag, net als ik, de rest van hun leven afhankelijk geweest van een hulphond. De rest van hún leven hield daar echter op’.

Plouf bleef zich richten op de aanwezigen zolang ik aan het woord was. Daarna gleden de spanning en de emotie van mij af. Plouf kwam even controleren of het goed was met me, voelde aan mijn handen, en ging toen liggen. Nu kon ze zelf ook eindelijk een momentje van rust nemen.

We waren vervolgens te gast op de Dam, tijdens de twee minuten stilte en de kransleggingen. Ik heb bijzonder veel respect voor degenen die op de Dam stonden, of ze nu toehoorders waren of genodigden, of ze nu een krans legden of stil stonden voor de bloemen. Zestig veteranen lieten zien hoe veerkrachtig ze zijn, ondanks alles, zelfs jaren na hun missies. Twee daarvan stonden er met een hulphond. De Erecouloir die zij vormden en waar ik vorig jaar zelf in stond, voelde als een vredesreis door de wereld.

De woorden van ceremoniemeester Jos Coumans en bijzondere sprekers en ooggetuigen, sneden door mij heen. Het regende lichtjes en Plouf genoot van deze koelte. Twee minuten stilte zijn zo weinig vergeleken bij wat onbekende helden sinds het uitbreken van de tweede wereldoorlog tot op vandaag hebben gegeven. Ook vandaag dienen mannen en vrouwen van onze krijgsmacht die vrede die ons zo lief is, tijdens missies en tijdens oefeningen met onze bondgenoten. Terwijl we langs de bloemen en kransen liepen, wilde Plouf vooral ruiken aan de bloemen. Ze houdt van geuren.

Na afloop van de plechtigheid op de Dam mocht ik met onze koning, koningin en minister-president spreken, rustig, op ons gemak, in de Koninklijke Industrieele Groote Club, zonder echte tijdsdruk. Het koningspaar was zowel geïnformeerd als geïnteresseerd. Het ging deels over Plouf, maar vooral over wederzijds respect, over herinnering en over dat waar onze krijgsmacht voor staat: die vrijheid die wij als vanzelfsprekend ervaren maar die dat niet altijd was. Mark Rutte was informeel zoals hij vaak weet te zijn, net als vorig jaar toen hij bij wijze van groet zijn hand naar mij opstak terwijl Plouf en ik naast de koning en koningin stonden.

Zanger Flemming, als ambassadeur voor de vrijheid, kwam binnen en dook op Plouf af. Hij schrok even van het dekje, respect tonend aan haar functie, maar even later was het fijn om ze te zien knuffelen samen. Dat gold ook voor zanger Claude, één van de medesprekers in de kerk.

Op deze dag was Plouf wederom ambassadrice van die veteranen die niet geheel ongeschonden zijn teruggekeerd van missies in verre landen. Er komen nog meer media-uitingen aan. Haar instagram-account kreeg onlangs een flinke boost. En vorige maand werden Plouf en ik uitgebreid geïnterviewd en gefilmd door Gijs Wanders. Die reportage wordt nog uitgezonden. Plouf zal ook aanwezig zijn tijdens de Veteranendag in Den Haag eind juni. Naast al dat zwemmen, spelen en op mij passen moet deze Bultersmekke hulphond toch af en toe nog representatieve taken op zich nemen. Eerlijk gezegd, ze leidt beslist geen hondenleven. En of ze voor anderen wel of geen VIP is maakt niet zoveel uit. Voor mij is ze het sowieso.

Foto’s: Martijn Beekman, Birthe Kulik, Chantal van de Looi, Royan van Velse

Plouf op wintersport

Ik heb altijd gedacht dat water de enige grote passie was van Plouf. Ik heb me vergist. Zwemmen staat weliswaar op nummer 1 voor haar, maar sneeuw vindt ze evengoed geweldig. Ze kan er geen genoeg van krijgen. In Nederland kreeg ze tot op heden maar twee keer de kans om hieraan te proeven, dus boekten we een vliegticket naar de Oostenrijkse stad Innsbruck om een stedentrip te combineren met veel sneeuw.

Relaxed in de sneeuw

In de Boeing 737 van Transavia was het meteen al raak. Plouf had een klik met de captain en eigenlijk de hele bemanning, en na de landing mocht ze even poseren in de cockpit. Hulphond zijn heeft als nadeel dat je altijd alert moet zijn, maar tevens als voordeel dat je meer meemaakt dan de gemiddelde hond.

Op de foto met de piloten

Eenmaal op de luchthaven was er geen taxichauffeur die Plouf in zijn auto wilde hebben. Het waren niet bepaald vriendelijke of behulpzame mensen, dus uiteindelijk hebben we de bus maar genomen naar de stad. Dat was achteraf niet eens zo erg en een stuk goedkoper. Er ontstond wel enige discussie over de muilkorfplicht in het openbaar vervoer. Die geldt namelijk niet voor hulphonden. Het was snel opgelost gelukkig.

Kamer 902

In het hotel werd Plouf ontvangen en behandeld als een prinsesje. Of het nu in de prachtige, hippe bar was of in het restaurant met uitzicht over de stad en de bergen, overal kreeg zij haar drinkbak eerder dan wij onze bestelling mochten ontvangen.

Poseren voor het Gouden Dak

Plouf vond de stad wel okay. Ze houdt van wandelen dus ze waardeerde het slenteren door de binnenstad. Het was lekker weer en de sneeuw die een paar weken eerder was gevallen, was inmiddels gesmolten. Ze poseerde voor het Gouden Dak, de wereldberoemde loggia die in de 15^e eeuw werd gebouwd voor het huwelijk van keizer Maximiliaan de eerste.

Het indrukwekkende praalgraf van de keizer

Plouf bezocht verschillende musea, en zelfs de Hofkirche met het praalgraf van keizer Maximiliaan. Langs de tombe staan levensgrote zwarte standbeelden van de toenmalige groten uit de geschiedenis, waaronder koning Arthur. De keizerlijke tuinen kon ze echt waarderen omdat daar wel wat groen was in tegenstelling tot vele andere plekken in Innsbruck. Plouf heeft over het algemeen vooral aandacht voor de natuur, omdat ze daar gewoon haar behoeften kan doen. Beton en asfalt waardeert ze beduidend minder.

In de keizerlijke tuinen

Poseren deed Plouf veel. Je hoeft de Nikon of de iPhone maar tevoorschijn te halen en ze gaat meteen mooi zitten. Ze heeft sterallures zoals dat heet. Echt honderden mensen hebben haar deze dagen op de foto gezet. Sommige mensen vonden haar gewoon lief en leuk, andere dachten dat ze een lawinehond was. Aan aandacht had ze geen gebrek in ieder geval. Onlangs heeft ze haar eigen Instagramaccount gelanceerd, dus ze had er meteen wat volgers bij.

Sterallures op de Hafelekar

Bij Plouf draaide het uiteindelijk om de sneeuw. Om die reden was ze immers naar Oostenrijk gevlogen. Gelukkig voor haar gaat er vanuit de stad een kabelspoorbaan naar Hungerburg, waar nog net geen sneeuw lag. Vanaf daar leidt de Nordkettegondel door het wolkendek heen naar het station Seegrube op 1905 meter. En je kunt met de volgende gondel nog verder naar Hafelekar op 2269 meter. Op beide plaatsen lag genoeg sneeuw en scheen de zon volop, met een strakblauwe lucht op de achtergrond. Dat zijn de plekken waar Plouf haar middagen heeft doorgebracht. Ze ervoer cultuur in de ochtend en bergsneeuw in de middag.

Sneeuwballen vangen

Er waren skiërs, snowboarders en paragliders zelfs. Plouf interesseerde het allemaal niet. Sneeuwballen, daar draaide het om. Ze poseerde weliswaar geduldig in de zon omdat ik het graag wilde, ze liet zich ook gewillig fotograferen door al die andere toeristen, maar eenmaal los van de riem werd ze helemaal dol van die sneeuwballen. Ze vloog de lucht in, rende achter elke bal aan, dook in de sneeuw, zakte weg in de Tiefschnee, hapte naar iedere bal, en raakte uitgeput in een spel waarvan ze hoopte dat het nooit zou eindigen. Ze was echt op en top gelukkig.

Wegzakken in de sneeuw

Ze at sneeuw op, daagde me uit, stond onverschrokken en zonder enige vorm van hoogtevrees langs diepe afgronden, rende rondjes en gaf duidelijk aan dat ze hier nooit meer weg wilde. Ze was volledig in haar element.

Even uitrusten op 2300 meter

In de gondel terug naar de stad bleef Plouf maar naar buiten kijken, naar die sneeuw die beetje bij beetje uit het zicht verdween. Haar ogen rolden dan naar mij toe, alsof ze smeekte om terug te mogen gaan naar die grote witte speeltuin. Een kreun, een zucht, en uiteindelijk stapte ze uit in de stad, ook wel weer blij om een stukje groen te zien, met toch iets van weemoed nog steeds.

Op de terugweg in de gondel

Na actieve, culturele en sportieve dagen had Plouf best wel trek, dus at ze volop. In het hotel mocht ze op bed slapen. Eenmaal op het zachte matras was zij de eerste die de ogen dicht deed. Een rustige ademhaling ging dan over in een lief en zacht gesnurk. Het was eerder aandoenlijk dan storend. Ze had het naar de zin gehad en had haar rust nodig. In de ochtend stond ze als eerste weer klaar met een knuffel in haar bek, helemaal gereed om nog een keer naar de sneeuw te gaan.

Op bezoek in het Tiroler Volkskunstmuseum

Eerlijk gezegd … zo’n hond kun je toch niets weigeren? Ik wil Plouf zelfs beloven dat ze nog een keer op wintersport mag.

Bij Seegrube

Plouf in feeststemming

Ieder jaar opnieuw wanneer het december wordt en de feestdagen in aantocht zijn, lijkt Plouf zich af te vragen wat er nu allemaal aan de hand is.

De drukte begint met Sinterklaas. Ze trapt er niet meer in. De eerste keer, wat jaren terug, had ze nog ontzag voor de goedheiligman. Wantrouwend en argwanend blafte ze tegen de bijna bedreigende verschijning met de grote rode mantel, de lange witte baard, de mijter op zijn hoofd en de grote staf in de hand. Nu is dat voorbij. Ze weet wel beter en negeert de Sint volledig. De pieten hebben nu haar volle aandacht. Die hebben immers een zak met snoep bij zich. Dat er ook wel eens iemand de zak in moet en mee gaat naar Spanje, interesseert haar niet. Een maandje geleden was ze nog in dat zuidelijke land en zo slecht was het daar niet. Uitdagend kijkt ze de pieten aan en denkt in het Spaans: ‘este perro non irá con pedro’ (deze hond gaat niet mee met piet). Daarnaast is ze een stuk sneller dan de pieten. Op de foto gaan met Sint en de knechten vindt ze prima, maar niet zonder te ruiken of er toevallig nog een pepernoot in de hand verstopt zit.

Met Sint en de pieten

De kerstboom wekt toch wel enige achterdocht. Bomen staan immers gewoonlijk buiten en groeien niet van de ene op de andere dag in de huiskamer. De eerste dag loopt Plouf met een grote bocht om de versierde spar heen om een dag later te doen alsof hij niet bestaat. Haar lange staart zwiept met regelmaat gevaarlijk dicht langs de kerstballen maar ze lijkt toch wel een beetje op te passen. Dit jaar zijn er nog geen ballen gesneuveld.

In Duiven

Dat de hele wereld versierd wordt, valt haar niet echt op. Ze mocht mee naar de grootste kerstshow van Nederland, in Duiven. En ja, het is daar echt prachtig en sfeervol, maar Plouf vond het vooral erg druk. Overal liepen en drongen mensen die niet zo heel erg op honden letten. Die bezoekers lieten ook nog eens kerstversiering kapot vallen. Honden dragen geen schoenen dus al die scherfjes op de vloer vormden een vervelend obstakel. Met wat tegenzin poseerde ze voor een versierde boom. Leuker vond ze het om samen met het baasje te poseren in de arrenslee van de plaatselijke Albert Heijn. In haar eentje erin plaats nemen vond ze maar niks, eng zelfs zo tussen een levensgroot rendier en een bewegende kerstman. Maar samen met mij vond ze het meteen fantastisch.

In de arrenslee

Kerst betekent ook dat er veel bezoek komt, en dat vindt ze altijd fijn, helemaal omdat ze vaak cadeautjes krijgt. Ze kreeg er drie knuffels bij in een paar weken tijd, waar ze dan de hele dag trots mee paradeerde. Bezoek staat vaak gelijk aan dineren en dan pakt ze toch altijd wel wat biefstukpuntjes mee tijdens het eten. Ze is mooi op gewicht dankzij de forse dagelijkse wandelingen, dus een beetje verwennerij mag wel rond deze dagen.

Het mooiste van de decembermaand vindt ze toch wel de kou. Een golden retriever heeft een flinke vacht en Plouf heeft het niet zo op warmte. Begin december lag er sneeuw. Dat vond ze helemaal prachtig. Het zwemmen gaat ook gewoon door in de wintermaanden, alhoewel ze dan wat minder lang in het water mag om haar tegen zichzelf te beschermen. Helemaal nat en blij poseert ze vervolgens met de kerstmuts.

Zwemmen, ook met kerst

Nog even en dat is er weer vuurwerk. Voor veel honden is dat verschrikkelijk. Mijn eerste hond Lady was er gek op. Ze vond het mooi. De hond erna, Filou, was helemaal getraumatiseerd door die knallen. Plouf zit er een beetje tussenin. Wanneer ze een knal hoort kijkt ze eerst naar mij om te zien of ik er op reageer. Doe ik dat niet, dan berust ze erin. Als ze wel schrikt van wat vuurwerk, dan weet ze zich altijd binnen seconden te hervatten. Ze doet dan haar best om het te negeren. Op het moment dat het echt losbarst om middernacht en het nieuwe jaar begint, komt ze tegen me aan zitten en wacht ze rustig tot het overgaat. Die knallen luiden dan meteen het einde van de feestdagen in. Het wordt daarna weer rustiger en een paar dagen later kan die rare boom weer weg. Haar huiskamer is dan weer normaal.

Thuis bij de kerstboom

Perro visitando la Costa Blanca

Reishond Plouf was nog niet in Spanje geweest. Het land staat al jaren als derde in de top van meest favoriete vakantiebestemmingen van Nederlanders, na Duitsland en Frankrijk. Het werd dus tijd om weer eens naar Rotterdam Airport te rijden en daar een vlucht te nemen naar een nieuwe bestemming.

Vlak voor het inchecken

Moraira

Alicante stond er op de boardingpass, aan de Costa Blanca. Tweeënhalve uur vliegen naar de zon, om een paar dagen te ontsnappen aan de Hollandse herfst. Uiteindelijk streken we neer in Casa Sol in het stadje Moraira, pal aan de Middellandse Zee, een half uur rijden boven Benidorm. De afgelopen twintig jaar heeft dit vissersdorp zich weten te ontpoppen tot een populaire badplaats zonder hoge flats en appartementencomplexen. De natuur heeft er gelukkig wat rechten weten te behouden.

Casa Sol

De berg die de noordelijke grens vormt van Moraira is een natuurgebied, hetgeen niet wegneemt dat je er mag wandelen. Dat moet je ook zeker doen, want van bovenaf deze Cap d’Or, terwijl je voor een 17^e eeuwse wachttoren staat, heb je een onneembaar uitzicht over het stadje en ontdek je allerlei kleuren blauw in de zee.

Moraira vanaf de Cap d’Or

Perro

Plouf werd al snel omgedoopt in ‘Perro’, hetgeen voor ‘hond’ staat in het Spaans. Dat woordje ‘perro’ werd op borden vaak gebruikt in combinatie met het woordje ‘no’. Dat betekende jammer genoeg dat honden achter die borden niet welkom waren. Helaas gold dat voor ongeveer alle stranden in de buurt, en wel tot 1 november. We waren feitelijk net een paar dagen te vroeg. Plouf bleef maar kijken naar die aanlokkelijke blauwe zee, bleef maar hopen en vragen om toestemming om het water in te mogen rennen. Het zat er niet in. Het is ook wel te begrijpen, want niet alle honden, of baasjes, weten zich te gedragen op stranden en zij zorgen voor best wel wat overlast.

Geen honden op het Ampolla-strand

In Moraira is gelukkig een hondenlosloopplaats, vlak in de buurt van het Ampolla-strand. Je hebt er allerlei speeltoestellen, en menig hond kan zich daar helemaal uitleven. Plouf stak er echter haar neus in de lucht. Ze rook en hoorde hoe dichtbij de zee was. Als zwemhond had ze geen interesse in de speelplaats.

De hondenspeelplaats

Perros si

Om haar toch iets uit haar lijden te verlossen, reden we naar het enige strandje in de buurt waar het verlossende bord ‘perros si’ stond. Dat was bij de Cala les Urques in Calp. Dat is een strand met grote kiezels en een mooi uitzicht op de rots Peñon de Ifach. Er is wel enige voorzichtigheid geboden teneinde de poten van de viervoeters wat te beschermen.

Perros si

Maar Plouf stormde het water in, om eindelijk op haar beurt te kunnen genieten van zon, strand én zee. Ze bleef maar kopje onder gaan, dankbaar voor het moment, eindelijk in haar favoriete element. Alles draait bij haar om water. Ik krijg dan ook steeds meer het idee dat Plouf helemaal niet op vakantie wil. Thuis mag ze immers iedere dag zwemmen. Op vakantie kan het lang niet altijd.

Voor de Peñon de Ifach-rots in Calp

Nu zijn ze in Spanje helemaal niet tegen honden. Veel toeristen of overwinteraars nemen hun hond dan ook mee. Vaak zijn dat wat kleinere rassen. Wanneer een hond samen met de tas waar hij in past minder dan acht kilo weegt, mag hij namelijk, afhankelijk van de maatschappij en de bestemming, mee in de cabine van een vliegtuig. Nog niet zo lang geleden waren honden verboden in horecagelegenheden, alhoewel ze vaak wel oogluikend werden toegestaan. Sinds 29 september 2023 is in Spanje de Dierenwelzijnswet in werking getreden, die de mogelijkheid geeft om honden toe te laten in hotels en restaurants. Het is echter altijd aan de eigenaar of uitbater van de horecagelegenheid om te besluiten of een hond wel of niet welkom is. Mijn ervaring is dat er wat anders wordt gekeken naar een kleinere hond dan een grotere hond. Plouf is 33 kilo zwaar en dus best groot vergeleken bij al dat kleine grut aan de Costa. Sommige medewerkers van restaurants zie je dan fronsend en wat zuchtend kijken. Maar ja, klanten zijn klanten, zeker in het naseizoen. En Plouf is zo braaf dat ze overal moeiteloos een plekje kreeg.

Tussen terras en zee bij het strand van El Portet

Activo

En wat moet een hond nog meer doen in Spanje? Siësta is natuurlijk een welkome hobby. Maar padel is de laatste jaren inmiddels een nationale sport geworden, dus dat moest ik maar eens proberen terwijl zij rustig toe mocht kijken vanuit de schaduw. Ze vond het gelukkig te warm om zelfs maar te overwegen om een sprintje te trekken achter zo’n bal. Ze nam genoegen met een drinkbak met vers water en zat af en toe wat te knikkebollen terwijl ze zich waarschijnlijk afvroeg waarom we met z’n vieren zo wild aan het doen waren in wat voor haar moet overkomen als een heel grote bench.

Padel in Moraira

Veel wandelen, door kleine steden en dorpen, of de natuur, was ook een fijne uitlaatklep voor Plouf. Het is leuk om te zien hoe zo’n dier allerlei nieuwe geuren probeert op te nemen, op ontdekkingstocht gaat en binnen de kortste keren zelfs de weg weet naar huis. Ze mocht het kasteel van Dénia bezoeken, waar ze veel andere honden tegenkwam. Voor de poort die stamt uit de tijd van de Moren, bijna duizend jaar oud alweer, staan drinkbakken met een waterkraan, speciaal voor honden die cultuur komen snuiven.

Half in de schaduw in het kasteel

Viaje de vuelta

Plouf, of Perro, heeft heel wat stappen gezet in Spanje, in Moraira en de dorpen of stadjes eromheen. Ze heeft de harten van velen doen smelten omdat ze altijd lief kijkt en lief doet naar iedereen, groot en klein.

Een mooie oktoberavond bij Casa Sol

Na vijf dagen mochten we terug naar Alicante voor een vlucht naar Rotterdam. Rond dat vliegveld is, in tegenstelling tot Hyères en Rotterdam waar Plouf gewoonlijk opstapt, weinig natuur om even te plassen voor de vlucht. Daar hebben ze een oplossing voor gevonden voor de terminal: een área de mascotas. Oftewel, een klein plekje waar honden mogen plassen. Plouf liet het zich geen twee keer vertellen

Plekje voor mascotas

Uiteindelijk moest Plouf drieënhalve uur in het vliegtuig doorbrengen. Als hulphond vloog ze in de cabine. We vertrokken wat laat en toen we eenmaal bij Rotterdam aankwamen, was het vliegveld vanwege de storm even gesloten voor alle afhandelingen. Het was geen probleem voor haar. Taxiën en landen vindt ze niet heel fijn, maar het opstijgen en het vliegen zelf vindt ze prima. Dus dat cirkeltjes vliegen boven Nederland deerde haar niet. Naast reishond is ze na de nodige vluchten een echte vlieghond geworden.

Op rij 1 in het vliegtuig

Zomerhond

Als Plouf het voor het kiezen had, dan lag er iedere dag sneeuw. Als het aan haar ligt, verhuizen we morgen nog naar IJsland. Zodra de temperatuur boven de 18 graden komt, begint ze al te klagen en te puffen. Een golden retriever heeft een dikke vacht en het ras komt oorspronkelijk uit Schotland, waar het klimaat weliswaar relatief mild is, maar waar de temperaturen toch meestal wat lager liggen. Dat verklaart een hoop.

Als het warm is buiten en de zon schijnt, dan zie je Plouf eerst voorzichtig kijken waar er een schaduwrijk plekje is, alvorens een sprintje te trekken en snel daar naartoe te vluchten. En toch moet Plouf mee op zomervakantie, en dat is in mijn geval altijd naar de zon. De uitdaging is dan om ervoor te zorgen dat ook zij het leuk heeft.

Traditiegetrouw was ook deze zomer de bestemming de Côte d’Azur. De vlucht van Rotterdam naar Hyères vond Plouf wel leuk. Tijdens het instappen keek ze vanachter het raampje op de eerste rij nieuwsgierig naar de passagiers die aan het boarden waren, en voordat we vertrokken gluurde ze in de cockpit.

Eenmaal geland mocht ze aan boord van een flinke zodiac met motoren van meer dan 500 pk de oversteek maken naar de eilanden voor de kust. Naar de zee kijken met de kop in de wind vindt ze schitterend. Plouf was helemaal vakantiehond.

De eilanden Ile-du-Levant en Port-Cros vond ze wel heel erg warm. Het grote terras voor het huis bood behalve een prachtig uitzicht op de Middellandse Zee en de beroemde duikstek La Gabinière, gelukkig ook wat verkoeling. Soms was er wat schaduw, zelfs waaide er af en toe een beetje wind. Daarnaast hebben eilanden als eigenschap dat ze omgeven worden door water, dus wat dat betreft zat het voor Plouf helemaal goed. Voor haar betekende het wat uitgebreidere wandelingen vroeg in de ochtend en aan het begin van de avond. Overdag was de bestemming altijd de zee. Dat wist ze dondersgoed, dus daar had ze die paar honderd meter afzien in de zon wel voor over. Een paar minuten lopen in ruil voor een uur zwemmen is best een goede deal, helemaal als je een waterhond bent. Tussendoor betrapte ik haar regelmatig in huis terwijl ze op de rug met de poten gespreid voor de airco lag te slapen.

Een bezoek aan het Fort de l’Estissac op Port-Cros vond Plouf beslist vermoeiend. Klauteren over rotspaden in die warmte en dan nog bovenop in de volle zon ‘genieten’ van het uitzicht viel wel tegen. Je zag het aan haar tong die steeds langer leek te worden.

In het fort zelf is standaard een tentoonstelling over de eilanden en daar mocht ze lekker bijkomen, op de koele vloer, voor de ventilator en in de tocht van een open raam. Met kleine etappes kom je er wel, zeker als ze worden afgesloten met een zwempartij. Waar je echt rekening mee moet houden, is de temperatuur van de ondergrond. Mensen dragen schoenen of slippers en voelen niet hoe heet de bodem is. Een hond heeft meteen last van die brandende grond. Veel schaduw opzoeken dus. En ook altijd een drinkbak bij je hebben die je steeds bij kunt vullen.

Van het kleurenfeest op Ile-du-Levant begreep ze helemaal niets maar ze vond de drukte wel interessant. Dat feest was een soort Holi-festival waarbij met dans en muziek veel met gekleurde poeder werd gestrooid. Aan het einde van de wandeling vanaf de top van het eiland naar de haven, waren alle deelnemers bedekt met groene, rode, roze, gele en blauwe poeder (maïzena met een natuurlijke kleurstof). Plouf was meegelopen en was lang niet wit meer toen ze bij de zee kwam. Het leverde wat mooie foto’s op voordat ze vrolijk en blij alles van zich af mocht spoelen. Het heeft nog wel wat dagen geduurd voordat ze echt weer wit was.

Na een paar weken op de eilanden van goud zoals ze worden genoemd, mocht Plouf de oversteek maken naar de kust om nog een weekje in Cavalière te verblijven, in een hotel aan het strand.

De zee bewoog nogal tijdens de vaart dus toen ze bij de kapitein mocht zitten, moest ze zich behoorlijk schrap zetten. Achter op het dek keek ze wat blijer uit haar ogen.

Bij aankomst in Le Lavandou stond de taxi al gereed en niet veel later herkende ze de voordeur van het Grand Hôtel Moriaz en rende ze spontaan naar de receptie. “Bonjour Plouf” klonk het van verschillende kanten. De stamgast werd vriendelijk verwelkomd door de staf van dit gastvrije hotel.

De stelregel hier was: baasje zwemmen, Plouf ook zwemmen. En daar maakte ze dankbaar gebruik van.

Veel anders dan zwemmen en slapen heeft ze die week ook niet gedaan. Ze was immers zomerhond, vakantiehond, hulphond én zwemhond. Het luieren heeft ze ook niet nagelaten. Vakantie voor allebei!

Plouf, de koning en de koningin

Plouf heeft inmiddels aardig wat koninklijke uitstapjes gemaakt. Ze heeft een paar keer het koninklijk paleis op de Dam bezocht en ze is in paleis Het Loo geweest. In Frankrijk was ze te gast in het paleis van Versailles, waar de Zonnekoning woonde. Ook in het Louvre en het Palais Royal, twee voormalige koninklijke paleizen in de Franse hoofdstad, was ze welkom. Zelfs het kasteel van Chantilly bezocht ze.

Haar eerste aanraking met een koning was in mijn roman Maxime I, die zowel in het Nederlands als in het Frans verschenen is. Hierin speelt ze haar eigen rol, als golden retriever met de naam Plouf, maar dan in de achttiende eeuw en als hond van de koning van Frankrijk. Ze staat zelfs op de cover van het boek.

Willem-Alexander

Een weekje na haar vijfde verjaardag was Plouf klaar om koning Willem-Alexander en koningin Máxima in het echt te zien. Ze stond op 4 mei tijdens de Nationale Dodenherdenking op de Dam, helemaal vooraan, een half uur lang oog in oog met het koningspaar, de minister-president en hun gevolg. Ze was daar uiteraard niet in haar eentje, maar samen met mij en nog eens 59 andere veteranen. En iets verderop, wat dichter bij het paleis, was nog een hond: Cooper, een zwarte labrador. Voordat de ceremonie begon hadden de honden nog kennisgemaakt en samen wat gespeeld op het gras van het Marine Instituut in Amsterdam.

Assistentiehond

Maar wat deed Plouf nu op de Dam, op drie meter afstand van de koning en nog dichter bij de koningin? Plouf is een hulphond. Plouf is míjn hulphond. We zijn 24 uur per dag bij elkaar, dus toen ik de eer kreeg toebedeeld om als veteraan tijdens Dodenherdenking op de Dam te staan, was het vanzelfsprekend dat Plouf erbij zou zijn. Ik heb aardig wat missies achter de rug. Conflicten in de Balkan, Liberia, Ivoorkust, Rwanda, Burundi, Angola… Ik heb daar bedreigingen, gijzelingen, beschietingen, mijnen, luchtafweer, granaten, duizenden en duizenden slachtoffers, bloedbaden, genocides, en massagraven meegemaakt.

Uiteindelijk leverde dat een flinke PTSS op. Dat is posttraumatische stress stoornis. Het resulteerde in paniekaanvallen, nachtmerries en herbelevingen. Therapieën en medicatie boden enig soelaas maar waren niet ideaal. Het laatste redmiddel was een hulphond. En dat bleek een schot in de roos.

Wanneer er iets van onrust ontstaat in een bepaalde situatie, grijpt Plouf meteen in. Ze duwt degene die stress veroorzaakt dan gewoon weg. Wanneer ik een nachtmerrie heb, haalt zij me uit de droom. En wanneer het onverhoopt echt fout zou gaan, weet ze hoe ze hulp moet halen. 24 uur per dag is ze bij me, zodat ik gewoon normaal kan functioneren. Dus heb ik een gewone baan, een gewoon leven. Als buitenstaander merk je helemaal niet zo veel van die PTSS. Je vraagt je alleen af waarom die witte hond altijd bij me is.

Oefenen

Het evenement op de Dam werd voorafgegaan door twee bijeenkomsten die georganiseerd waren door het Veteraneninstituut en het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Die vonden plaats in Doorn en Amsterdam. Voorlichting, oefenen, tenue-inspecties en kennismakingen stonden op het programma. Plouf was daar uiteraard bij. Ze leerde meelopen met marcherende (ex-) militairen. Tijdens de verplichtingen was ze serieus en rustig. Ertussendoor nam ze telkens weer een duik op de grasvelden om even lekker te chillen. Hulphond of niet: ze moet vooral hond kunnen zijn.

Naar de Dam

De dag van 4 mei vond Plouf best wel inspannend. Het begon met een wat lange reis naar Amsterdam, met de auto en de metro. Ze heeft een verschrikkelijke hekel aan autorijden. Meteen erna is ze het gelukkig weer helemaal vergeten. Na de laatste keer oefenen, de inspecties en de Indische maaltijd gingen we met z’n allen in bussen naar het centrum. We werden geëscorteerd door de marechaussee met blauwe zwaailichten. De rit waarbij Plouf in het gangpad stond en ze koste wat kost naar buiten wilde kijken, was best emotioneel. We reden door de stad. Overal draaiden mensen zich naar ons toe om te zwaaien of de militaire groet te brengen. Ik heb dat als heel ontroerend ervaren.

De bussen stopten op het Damrak. Plouf wilde maar één ding: zo snel mogelijk die nauwe en benauwde bus uit. Toeristen die daar rondliepen wilden meteen foto’s maken van die witte prachthond en van al die veteranen. Daar was even tijd voor. Daarna moesten we opstellen op het Damrak en vervolgens om de Bijenkorf heen naar de Dam marcheren, keurig in de maat. Plouf liep heel netjes. Ze trok veel bekijks en schrok alleen van een herdershond in het publiek die naar haar uitviel. Meteen erna liep ze weer in het gareel.

De koning komt eraan

Op de Dam werden we met z’n allen in twee rijen opgesteld, van het paleis tot aan het monument: de Erecouloir. Plouf en ik stonden helemaal vooraan. Na het opstellen begon het wachten. In het begin was Plouf nog wel nieuwsgierig naar al die mensen maar op een gegeven moment ging ze rustig liggen. De rust werd wat verstoord door een paar brutale duiven die wel heel dichtbij kwamen. Plouf keek naar ze en had zonder moeite een van die vogels kunnen vangen. Aan de overkant zag ik iemand al lachend kijken naar het tafereel, beseffend dat de hond ieder moment in actie kon komen. Ik vertelde haar dat het niet mocht dus Plouf liet de duiven met rust. Na een tijdje gingen ze vanzelf weg omdat er steeds meer activiteit was op de Dam. Er klonk muziek, er werd geschreeuwd, de militairen en veteranen sprongen in de houding, en toen kwamen vanuit links de koning, de koningin en hun gevolg eraan. In dat gevolg bevonden zich onder meer de minister-president en de burgemeester van Amsterdam.

Nu ging Plouf zitten om te zien wat er gebeurde. Vlak voor onze neus stopten de koning en zijn stoet. Een half uur lang bleven ze daar staan, Willem-Alexander op drie meter afstand en Máxima nog dichterbij. Plouf staarde ze aan en je zag zowel de koning als de koningin heel snel en zo onopvallend mogelijk even naar haar kijken. Het was bijzonder om onze vorst een half uur lang in de ogen te kunnen kijken, tijdens de toespraken, tijdens de kransleggingen en tijdens de twee minuten stilte. In zijn ogen zag je dat de minuten stilte hem ook echt wat deden. Ook met premier Rutte had ik even oogcontact. Een hond in zo’n setting blijft toch een bijzondere verschijning.

Meer rust in het lijf

Plouf had het na een tijdje allemaal wel gezien en ging weer liggen, waarbij ze het koningspaar onbeleefd de rug toekeerde. Achter ons bevonden zich veel meer mensen dan voor ons, dus vanuit haar perspectief is het logisch dat ze die kant in de gaten hield. Toen het défilé begon, was het voor haar tijd om zich weer om te draaien en, nog steeds lui liggend, te kijken naar al die mensen die in stilte en met respect voorbij kwamen lopen om even stil te staan bij de kransen, de bloemen en de herinnering aan hen die hun leven hebben gegeven.

We hebben er ruim twee uur gestaan. Aan het einde, toen de belangrijkste hoogwaardigheidsbekleders weg waren, vroeg een soldaat van de Nationale Reserve of Plouf wat water wilde. Hij ledigde een flesje van een halve liter in een bak en de hond dronk het in één keer weg. Het was best warm, de zon had de hele dag geschenen en ook al had Plouf veel gedronken voordat we de bus in gingen, toch had ze dorst.

Kijken naar de bevelhebbers, NOS uitzending

Veteranen en gevallenen

Heel Nederland had Plouf op televisie gezien. Zo helemaal vooraan viel ze beslist op. Ze stond symbool voor de veerkracht van veteranen. Iedere militair die op missie gaat maakt een sprong in het duister. Je weet nooit waar je uiteindelijk terecht komt en wat er kan gebeuren. Dat geldt voor alle functies tijdens uitzendingen, of je nu een gevechtsfunctie hebt of een ondersteunende rol krijgt toegewezen. Militairen komen wel eens beschadigd terug, lichamelijk en/of geestelijk. Je ziet steeds meer honden verschijnen die mensen met een lichamelijke beperking of PTSS kunnen ondersteunen. Niet alleen bij veteranen overigens, ook bij de politie. Deze avond liet Plouf zien dat ze er niet alleen vóór mij is, maar ook mét mij. Ze liet zien dat het leven door kan gaan, ook wanneer missies in het buitenland trauma’s hebben opgeleverd. Deze avond herdachten we in stilte al degenen die het niet na hebben kunnen vertellen en die het allerhoogste offer hebben gebracht.

Heel even vervulde Plouf de rol van ambassadrice voor de hulphonden in Nederland, die vreemd genoeg met regelmaat worden geweigerd in een winkel of een restaurant. Ze heeft laten zien dat ze zelfs bij zo’n nationale ceremonie een rol mocht vervullen. Op het moment dat de commandant der strijdkrachten langsliep fluisterde hij mij wat vriendelijke woorden toe. Plouf en hij hadden een maand eerder al persoonlijk kennisgemaakt. Hulphonden zijn bij defensie allang niet vreemd meer.

En wat Plouf er zelf van meegekregen heeft? Tja, ze vindt het gewoon fijn om altijd bij me te kunnen zijn. Het eerste wat ze deed toen we eindelijk thuis waren, was eisen dat de deur naar de tuin geopend werd, om heerlijk in het donker over het gras te rollen, alsof ze zo alle indrukken van zich af kon schudden. Een paar dagen lang was ze de heldin van ons dorp.

Voor mij zijn de momenten van voorbereiding tezamen met al die andere veteranen, die momenten van saamhorigheid en van herinnering op de Dam in ieder geval onvergetelijk. Ik zal ze zeker niet van me afschudden.

Met dank aan Birthe Kulik voor de foto’s.

Plouf in Parijs

Op haar eerste ochtend in Parijs liep Plouf vol zelfvertrouwen het hotel uit om naar de oever van de Seine te wandelen. Ze had een prima nacht gehad in een mooi hotel waarvan de kamers waren ingericht in de stijl van de Franse koningen. Op de bovenste verdieping van het eeuwenoude gebouw had ze de beschikking over een bed en een dakterras. Ze houdt van koelte dus vooral dat laatste kwam haar prima uit.

Grote stad

Maar ze schrok wel van de grote stad. Veel auto’s, veel lawaai, veel mensen, maar vooral: geen plekje om rustig haar behoeften te doen. Er was geen stukje groen te bekennen. Een paar grassprieten bij een boom waren misschien voldoende voor een plasje maar voor de rest wilde ze toch echt een hele grasstrook hebben. Plouf is niet bepaald een stadshond. Omdat ik het zelf ook niet wist, zijn we naar het park de Tuileries gelopen, achter het Louvre. Daar was dan eindelijk een grasveld, waar Plouf meteen kennis kon maken met veel Franse honden. Later in de week ontdekten we wat groene stroken op de onderste wal langs de Seine, tegenover de Conciergerie. Aan de overkant van de Seine, na de Pont-Neuf, in de Square du Vert-Galant, heb je ook een heus grasveld. Op deze historische plaats werd in 1314 de laatste grootmeester van de Tempeliers op de brandstapel geëxecuteerd. Hij heette Jacques de Molay.

Chantilly

De dagen voordat we in Parijs belandden waren wat rustiger. Plouf verbleef in Chantilly, net boven de grote stad, bekend van de paardenraces en het prachtige kasteel. Een paar keer per dag mocht ze wandelen in het bos waarvan de bodem helemaal in bloei stond, met witte en blauwe bloemen. Ze bracht er wat dagen door bij haar vriendinnetje Luna, een mooie husky.

Ook een bezoek aan het fenomenale château was onderdeel van het programma. Het kasteel herbergt een grandioze privé-kunstcollectie, met werken van onder andere Rafaël, Clouet, De Champaigne, Delacroix en Ingres. Plouf is dan wel een leuke en slimme hond, maar duidelijk geen cultuurhond. Het museumbezoek onderging ze, af en toe nieuwsgierig kijkend naar andere mensen, of demonstratief en luid zuchtend neerploffend wanneer het haar net iets te lang duurde. Ze had meer interesse in het grote park dat in de zeventiende eeuw werd aangelegd door André Le Nôtre, de tuinarchitect van de Zonnekoning. De tuinen liggen er nog net zo bij als eeuwen terug. De kleine hagen zijn met precisie gesnoeid en de grote waterpartijen geven het geheel een fantastische aanblik.

Plouf vond een weekje in Parijs zowel leuk, spannend als vermoeiend. Het was leuk omdat ze overal mee naar toe mocht en af en toe mee kon proeven tijdens het eten. Het was vooral spannend in de metro voor de eerste keer. En na dagenlang door de stad lopen in het zonnetje was ze ’s avonds altijd best moe.

Au vieux comptoir

Al snel wist ze de weg van het hotel naar restaurant Au vieux comptoir. De eerste keer dat we daar aten, werden we zo gastvrij ontvangen dat we vervolgens iedere dag daar gegeten hebben. Ze kreeg elke avond haar eigen plek voor de deur zodat ze goed in de gaten kon houden wie er binnen kwam en wie er naar buiten ging. Ook kreeg ze telkens meteen een drinkbak voorgeschoteld. Anne, de eigenaresse, verontschuldigde zich wat omdat de kom nogal klein was. Dat kwam volgens haar omdat er in Parijs niet zo veel grote honden wonen, gelet op het gebrek aan tuinen en uitlaatplaatsen. Plouf mocht soms een beetje proeven van het grandioze eten dat daar wordt bereid, alles volgens grootmoeders recepten. En Anne was duidelijk naar haar klanten: “Plouf is de stamgast”.

Musea

Het Louvre werd de volgende museumervaring voor deze witte viervoeter. Zoals eerder aangegeven is Plouf geen cultuurliefhebber, dus dit soort bezoeken beperk ik in de regel tot één per dag en dan maximaal anderhalve uur lang, tenzij ze er tussendoor even uit kan. Sommige musea hebben namelijk ook een buitengedeelte.

Het Louvre, dat vroeger één van de paleizen van de koning was, is groot, te groot om zelfs in een week goed te bekijken. Drommen mensen bewegen zich voort in de gangen, op zoek naar het beeld Venus van Milo en de Mona Lisa van Da Vinci. Dikke rijen mensen wachten tot ze dat mysterieuze schilderij mogen bekijken. Wij hebben het overgeslagen. Toen ik kind was ging ik wel eens met mijn ouders naar het Louvre, en toen hadden we het schilderij voor ons alleen. In die tijd kon je het bijna aanraken. Maar het Louvre is iedere keer opnieuw interessant, met aandacht voor meesterschilders, voor beeldhouwers en voor beschavingen.

Het Musée d’Orsay is eigenlijk net zo interessant, maar zeker minder druk. Ook hier vind je veel sculpturen en schilderijen. Ik vond het mooi om naar de werken van Gauguin te kijken, waarvan er één pronkt op de Franse postzegels die ik vroeger spaarde. Er hangen ook wat werken van Vincent van Gogh. Het is ruim opgezet en open. Plouf kon er prima gedijen zonder dat ze steeds bedacht moest zijn op honderden voeten die haar poten of staart wilden betrappen.

Tour Eiffel

Alles wat in de buitenlucht ligt, is voor een hond toch leuker dan binnen, tenzij het regent. Plouf zwemt weliswaar heel graag, maar heeft een hekel aan regen. Daar hebben we gelukkig geen last van gehad. Een bezoek aan de Eiffeltoren was zeker onderdeel van het programma. Niet erop, nee, gewoon ervoor, lekker in het gras, onder de roze bloesem van de kersenbomen. De fonteinen werkten niet maar het was een heerlijke middag om rustig neer te strijken en even niets te doen. Ik deed althans niets. Plouf kon zich lekker uitleven, in haar eentje rollend door het gras of spelend met Parijse hondjes. Een kleine fotoshoot tussendoor, en ze mocht de metro weer in, terug naar het hotel.

Die metro was wel wat wennen voor haar. De trein vindt Plouf al niet heel erg leuk. De metro is nog veel erger. Veel geluiden als zoemers en dichtslaande deuren, mensen die gestressed zijn, haast hebben en dicht op elkaar staan. Maar na een paar ritjes was ze er enigszins aan gewend. Metrostations zijn overigens niet ideaal voor honden, met weinig daglicht, lange gangen, veel trappen en roltrappen, poortjes en weinig liften. Van de vele kilometers die Plouf in Parijs heeft afgelegd, zijn er wel een aantal onder de grond geweest.

Het paleis van de Zonnekoning

Het paleis van Versailles was de laatste grote expeditie. Ook daar werd Plouf met alle égards ontvangen. Een assistentiehond heeft echt overal toegang. Er wordt weliswaar af en toe gevraagd om een identiteitsbewijs van de hulphond, maar daarna is ze absoluut welkom. Het koninklijke Versailles, het paleis dat door Louis XIV werd gebouwd en dat als voorbeeld diende voor veel paleizen in Europa, is immens groot.

We begonnen met een rondleiding achter de schermen, in een klein groepje met een gids, om op plekken te komen waar de meesten niet komen. Vroegere badkamers en privé-vertrekken werden zo zichtbaar. Daarna was het tijd om zelf rond te lopen, door de Grote Appartementen en de wereldwijd bekende Spiegelzaal. Plouf liep de route die zij ook wandelde in het boek “Maxime I”, waarin zij haar eigen rol speelt, maar dan in de achttiende eeuw. De Spiegelzaal kijkt uit op de uitgestrekte paleistuinen, en de 357 grote spiegels zorgen ervoor dat je vanaf elke plek in de galerij uitzicht hebt op het park. Ook hier mocht Plouf even poseren tussen de menigte, maar haar blik was vooral gericht op de tuinen. Ze gluurde steeds door de ramen in plaats van bewondering te hebben voor goud, kristal, marmer en schilderijen. Die begerige blik naar buiten was in elk geval het sein om het bezoek af te breken en verder te gaan in het aantrekkelijke park. Ook hier rent ze dagelijks rond in de eerder genoemde roman. Versailles was als een soort thuiskomst.

Veel te zien

Om door Parijs heen te stappen heb je meer tijd nodig dan een week. In de Stedenbundel schetste ik een kort bezoek, maar als je het ontspannen doet, samen met een hond, en elke avond met andere mensen gaat eten, kom je tijd tekort. Vanuit de Tuileries hebben we de Champs-Elysées en de Arc de Triomphe gezien maar we zijn niet zo ver gelopen.

Tuileries met in de verte de Obélisque en de Arc de Triomphe

Het Palais Royal was de plaats voor een leuke wandeling. Ook het Centre Pompidou is al lopend door de stad aangedaan, evenals het grote stadhuis van het eerste arrondissement. De Invalides en het graf van Napoleon hebben we overgeslagen. Ik ben er al vaak geweest en ik wilde Plouf toch vooral ook wat rust gunnen af en toe.

De Notre-Dame mocht niet ontbreken en daar hebben we een rondje omheen gelopen. Na de brand in april 2019, nu vier jaar geleden, ziet de voorkant van de kerk er inmiddels redelijk ongehavend uit. De zijkant biedt een dramatische aanblik. De restauratiewerkzaamheden vorderen en de overheid hoopt het gebouw eind 2024 weer voor het publiek te kunnen openen. Ook de Sacré-Cœur en het altijd gezellige Montmartre hebben we overgeslagen. Te veel, te ver, in combinatie met alles wat we gedaan hebben.

Hulphond annex reishond

Plouf is een hulphond annex reishond. Ze vond zelf vooral de Tuileries leuk. Ze kende de weg van het hotel naar de tuinen en terug al snel, en vond het maar wat mooi om daar gewoon even hond te zijn met allemaal andere speelkameraadjes. Want vakantie moet leuk zijn voor allebei.